Dapi l’entschatta da l’allevament ha l’uman lià enturn brunsinas a la muaglia. Quellas èn in segn da la domesticaziun e gidan la pastura u il pastur da chattar ses muvel sin las vastas pastgiras, en la tschajera e la notg. En Svizra èn las brunsinas culadas da bronz ditg stadas reservadas al diever ceremonial e religius. Suenter ch’ellas èn vegnidas duvradas per il muvel a partir dal 18avel tschientaner, èn ellas sa derasadas enturn 1820. Dapi l’entschatta èn las brunsinas vegnidas ornadas cun motivs zunt differents che raquintan dal mintgadi da culadras e culaders, da puras e purs e che reflecteschan las crettas, speranzas e temas da las populaziuns ruralas.
Ils nums da radund 200 ateliers da culaders èn attestads en Svizra dapi l’entschatta dal 11avel tschientaner. Ma tuttina han las transfurmaziuns dal mund agricul la fin dal 20avel e l’entschatta dal 21avel tschientaner reducì drasticamain il diever da brunsinas. Quellas vegnan oramai plitost offridas tar retschaviments uffizials, manifestaziuns sportivas u campagnas commerzialas che vegnan liadas enturn il culiez a las vatgas. Ozendi datti be pli set ateliers che culan brunsinas en Svizra. La savida che culadras e culaders han accumulà, dal reminent savens sur pliras generaziuns en ina famiglia, è en privel real.