Neuchâtel

Neuenburg

Il chantun Neuchâtel, che sa preschenta gugent sco pajais da la precisiun e da la tecnologia d'emprima qualitad, revelescha e fa valair ses patrimoni cultural immaterial cun elavurar e cun actualisar la glista da las tradiziuns vivas en Svizra. Diversas gruppas han respundì als appels dals onns 2011 e 2017 per inscriver lur isanzas sin questa glista, sajan quai hobis, enconuschientschas, manifestaziuns u praticas socialas, commemoraziuns u festas, activitads pratitgadas fitg localmain ubain en in territori pli vast.

In proceder original per inventarisar


Cun l'intent da respectar la Convenziun da l'UNESCO per preservar il patrimoni cultural immaterial è il chantun Neuchâtel sa decidì da registrar ses patrimoni cultural immaterial en in proceder participativ e d'attribuir ina rolla centrala a las purtadras ed als purtaders da las tradiziuns. Las autoritads han desistì d'elavurar ordavant ina glista ed han intimà ils acturs da sa manifestar. Tut las propostas èn vegnidas inoltradas da libra voluntad da las persunas che tgiran las tradiziuns, cun excepziun da la «Torrée» (grillada en il liber) ch'è fitg derasada, uschia ch'i n'è betg pussaivel d'identifitgar ina clera purtadra resp. in cler purtader. In gremi d'experts da museums e da bibliotecas, da l'Universitad da Neuchâtel e dal servetsch da la cultura ha examinà las propostas inoltradas. Silsuenter èn questas propostas vegnidas transmessas a l'Uffizi federal da cultura per ina selecziun definitiva. Otg da las dudesch propostas inoltradas a la Confederaziun èn vegnidas tschernidas per la glista da las tradiziuns vivas en Svizra, che ha cuntanschì l'onn 2018 in total da 199 tradiziuns.

Tradiziuns inventarisadas e mesiras da promoziun

La populaziun neuchâtelaisa ha integrà en l'inventari tradiziuns uschè differentas sco la «Torrée» ed ils pitgels. La «Torrée» è ina tschavera da famiglia che ha lieu l'atun e nua ch'i vegn fatg in fieu sin pastgiras cun guaud e brassà liongias e tartuffels. Ils pitgels èn ina branscha da l'industria. Oz emblidan ins savens che la prosperitad da questa branscha è precedida a quella da l'industria d'uras. Autras tradiziuns han in connex politic, sco per exempel la «marche commémorative de la Révolution neuchâteloise du 1er mars 1848» (marsch commemorativ da la revoluziun neuchâtelaisa dal 1. da mars 1848) ubain la «fête des Fontaines de Môtiers» (festa dals bigls da Môtiers). Tuttas duas occurrenzas dattan perditga d'ina ferma conscienza civica che caracterisescha las Neuchâtelaisas ed ils Neuchâtelais. Il dar tgeiels, l'ir cun patins sin il Doubs al cunfin tranter la Frantscha e la Svizra a Brenets e las figuras e sculpturas da naiv da la Chaux-de-Fonds han plitost in caracter da divertiment e tegnan quint d'ina vitalitad regiunala tut speziala e d'ina colliaziun cun la natira e cun l'enviern, sa manifestond tant en la citad sco er en la champagna. Il cortegi dal «corso fleuri» da la «fête des Vendanges» (festa da la vendemia) da la citad da Neuchâtel - ch'è vegnì realisà tranter auter grazia al voluntariat dals «piqueurs» da dalias e da neglas - illustrescha fitg bain la maschaida subtila da differentas tradiziuns vivas dal chantun Neuchâtel ch'èn inscrittas sin la glista svizra.

Intginas tradiziuns (festa dals bigls, «corso fleuri» da la «fête des Vendanges», marsch commemorativ dal 1. da mars, figuras e sculpturas da naiv)  retscheivan ina renconuschientscha simbolica u in sustegn logistic da las autoritads communalas.

Ulteriuras tradiziuns dal chantun Neuchâtel

En consequenza dal proceder participativ d'inventarisaziun e per motiv d'ina mancanza d'interess e da mobilisaziun da purtadras e purtaders han ins stuì desister d'in pèr isanzas marcantas dal chantun Neuchâtel. Questas isanzas èn per exempel las spassegiadas tradiziunalas da famiglia ubain las enconuschientschas ed ils raquints en connex cun la consumaziun d'absint. Las festas da promoziun e la «braderie» (martgà) da La Chaux-de-Fonds, che na figureschan betg sin la glista da l'onn 2012, èn tradiziuns pratitgadas en plirs chantuns; per la festa da promoziun era il dossier vegnì inizià l'onn 2012 dal chantun Genevra, las «braderies» da l'artg dal Giura èn vegnidas inscrittas l'onn 2018.

Las praticas e las tradiziuns en connex cun l'industria regiunala d'uras fan medemamain part da las tradiziuns per las qualas i vegn elavurà in dossier surregiunal considerond las enconuschientschas davart l'industria d'uras da represchentantas e represchentants dals chantuns Genevra, Vad, Neuchâtel, Giura, Berna, Soloturn, Basilea-Champagna e Schaffusa - pia l'entir artg dal Giura da Genevra a Schaffusa. Ultra da las tradiziuns consideradas sco naziunalas, sco per exempel il dar jass, il fondue, il design grafic e la tipografia, la stagiun d'alp u la vita en las uniuns, sustegna il chantun Neuchâtel er la candidatura cun il num «construire en pierres sèches» (construir cun crappa rutta) inoltrada sin plaun naziunal ed internaziunal.

Actualisaziun 2023

Suenter la segunda actualisaziun da la glista da las tradiziuns vivas l’onn 2023, vegnan agiuntadas ussa tschintg novas tradiziuns la glista dal chantun Neuchâtel:

  • Cultura da l’absint en la Val de Travers
  • Excursiuns da la scienza natirala
  • Cular brunsinas da bronz
  • Las «métairies» en il Giura Bernais
  • Teater amatur en la Svizra franzosa


Ils dossiers cumplets da questas novas tradiziuns vegnan ad esser disponibels online la stad 2024.

Contact

République et canton de Neuchâtel, Service de affaires culturelles
E-mail

Stampar il contact

https://www.lebendige-traditionen.ch/content/tradition/rm/home/chantuns/neuchatel.html