Tradiziun nomada dals Jenics e dals Sinti

La vita nomada caracterisescha l’identitad dals Jenics e dals Sinti en Svizra, schebain che bleras famiglias èn domiciliadas oz. Bleras stirpas viagian durant la stad e vivan e lavuran en la rulotta. Quest temp «sin viadi» è caracterisà da la convivenza e da la musica. Ils musicists jenics en il chantun Grischun che faschevan pli baud musica da saut han er influenzà la musica populara svizra dal 19avel tschientaner.

Cun la lingua jenica disponan ils Jenics d’ina furma d’expressiun strusch codifitgada, ch’è dentant ordvart multifara e viva. Ils Sinti percunter dovran per la communicaziun entaifer la cuminanza ina furma indigena dal romanes. Ils lioms famigliars èn fitg stretgs e la solidaritad sin la plazza da transit u tar l’activitad artisanala è d’impurtanza per segirar il mantegniment da la vita nomada.

Ils puncts culminants religius da l’onn èn ils pelegrinadis tar la «Madonna naira», la «mumma dals zighinghers», a Nossadunnaun. In’atmosfera pli mundana regia a la «Fecker-Chilbi». Questa fiera è ed è gia adina stada er in lieu per debattas politicas e per scuntradas da la maioritad cun questa minoritad naziunala renconuschida.


Descripziun detagliada


Sparta


Chantun

Publicaziuns

Dazzi/Galle/Kaufmann/Meier: Puur und Kessler. Sesshafte und Fahrende in Graubünden. Ed. Institut für Kulturforschung Graubünden. Baden. 2008. S. 27

Galle/Meier: Von Menschen und Akten. Die Aktion „Kinder der Landstrasse“ der Stiftung Pro Juventute. Zürich. 2009

Thomas Huonker: Fahrendes Volk – verfolgt und verfemt. Jenische Lebensläufe. Ed. Radgenossenschaft der Landstrasse. Zürich. 2008

Meier/Wolfensberger: „Eine Heimat und doch keine“. Heimatlose und Nicht-Sesshafte in der Schweiz (16.-19.Jahrhundert). Zürich. 1998

Sebastian Brant: „Das Narrenschiff, 1494 Ed. von Johann Bergmann von Olpe, Basel 1497; Wortliste mit jenischen Begriffen im „Liber vagatorum“, 1510

Minelli/Bürgisser: Kleine Freiheit: Jenische in der Schweiz. Zürich. 2015

Thomas Huonker: „Alle sind auseinander gerissen worden. Keines weiss, wo das andere ist. Ein jenisches „Niemandskind“ unter Vormundschaft des Seraphischen Liebeswerks Solothurn.“ In: Österreichische Zeitschrift für Geschichtswissenschaften. 2014

Radgenossenschaft der Landstrasse: Jenische Kultur. Ein unbekannter Reichtum. Ed. Radgenossenschaft der Landstrasse, Zürich. 2017.

Sara Galle (2016), Das «Hilfswerk für die Kinder der Landstrasse» der Stiftung Pro Juventute im Kontext der schweizerischen Jugendfürsorge, Zürich.

Sara Galle / Flavia Grossmann / Mirjam Häsler Kristmann (2019), Administrative Versorgungen im Kanton Schwyz: Behördenentscheide und Schutzaufsichten nach der Anstaltsentlassung. In: Mitteilungen des Historisches Vereins des Kantons Schwyz (MHVS), Band 11. Schwyz: Staatsarchiv des Kantons Schwyz. S. 139–157.

Chavazzins

Contact

Radgenossenschaft der Landstrasse
Dachorganisation der Jenischen der Schweiz
Hermetschloostrasse 73
8048 Zürich
Tel. +41 44 432 54 44
E-mail

Union des Associations et Représentants des Nomades Suisses
E-mail

Stampar il contact

https://www.lebendige-traditionen.ch/content/tradition/rm/home/tradiziuns/tradiziun-nomada-dals-jenics-e-dals-sinti.html