Societads da lectura

Cun las societads da lectura è sa mantegnida en il chantun Appenzell Dador ina pratica sociala che ha ses origins en l'emprim terz dal 19avel tschientaner e ch'è svanida en auters lieus en questa furma. 13 da las 20 vischnancas dal chantun avevan l'onn 2017 anc ina u pliras societads da lectura. Questas societads reuneschan glieud da differentas opiniuns ad in barat davart temas da la furmaziun generala e fitg savens er davart temas politics actuals, dond uschia impuls impurtants a la vita politica e culturala da lur vischnancas. Ellas sa distanzieschan per regla da las partidas politicas e vesan sasezzas sco forums da discussiun, da furmaziun e da cumpagnia ch'èn politicamain neutrals e che n'èn suttamess a naginas ideologias. En la funcziun da la furmaziun da l'opiniun publica sa differenzieschan las societads da lectura da l'Appenzell Dador da las paucas societads da lectura ch'èn sa mantegnidas en il rest da la Svizra e ch'èn sa transfurmadas ad uniuns cun intents puramain culturals. A la tradiziun da las societads da lectura èsi d'attribuir ch'il parlament chantunal d'Appenzell Dador cumpiglia gia adina in grond dumber da commembers senza partida. Cunzunt en las vischnancas pli pitschnas da la part davant da l'Appenzell dependan las schanzas electoralas d'in candidat per il parlament chantunal per gronda part dal sustegn d'ina societad da lectura.


Descripziun detagliada


Sparta


Chantun

Publicaziuns

Thomas Samuel Eberle: Die Appenzeller Lesegesellschaften im Fernsehzeitalter. In: Der Kanton St.Gallen und seine Hochschule. Beiträge zur Eröffnung des Bibliothekbaus. Ed. Rolf Dubs, Yvo Hangartner, Alfred Nydegger. St.Gallen, 1989, p. 169-185

Thomas Samuel Eberle: Lesegesellschaften. In: St.Gallen. Geschichte einer literarischen Kultur. Ed. Werner Wunderlich. St.Gallen, 1999, vol. 1, p. 647-707

Emil Erne: Lesegesellschaften. In: Historisches Lexikon der Schweiz vol. 7, Basel, 2008, p. 791 (http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/d/D11300.php)

Thomas Fuchs: Aufklärung und Öffentlichkeit beim kleinen Mann auf dem Lande. Die Anfänge der Lesegesellschaft in Schwänberg. In: Appenzellische Jahrbücher 2003. Herisau, 2004, p. 32–56

Arthur Sturzenegger: Wissen macht Bürger. Aus der Geschichte der Lesegesellschaft Bach. Trogen, 2009

Hanspeter Thurnherr: Am Anfang stand der Drang nach Freiheit. Die Lesegesellschaften übernehmen im Vorderland unter anderem Aufgaben, die andernorts von Parteien wahrgenommen werden. In: Der Rheintaler, 8. August 2003, p. 7

Walter Züst: Die appenzellischen Lesegesellschaften am Beispiel der Lesegesellschaft Bissau Heiden. Mit einer Einführung von Walter Schläpfer. Herisau, 1989

Chavazzins

https://www.lebendige-traditionen.ch/content/tradition/rm/home/tradiziuns/societads-da-lectura.html