Cultura da consens e democrazia directa

La convivenza da la societad ed il funcziunament da las instituziuns politicas fissan impensablas en Svizra senza la cultura da consens. Davart tut las dumondas da l’avegnir e las midadas en il pajais na duain betg pudair decider e discutar mo las maioritads, mabain er las minoritads. Mintgina e mintgin dastga dar sia opiniun. Per arrivar a decisiuns politicas dovri perquai savens discurs preliminars, rundas da barat, consultaziuns, debattas parlamentaras e las pussaivladads democraticas da cundecisiun. Perfin la regenza è suttamessa a quest princip omnipreschent. Las commembras ed ils commembers da la regenza duain chattar soluziuns ch’èn il resultat d’in consens e che vegnan defendidas da tuts ensemen sco decisiuns dal gremi collegial. Il princip da la «concordanza» n’è dentant betg fixà explicitamain en la Constituziun federala e mintgatant sa perdan ils confederads er en dialogs cumbattivs pauc efficazis. La gronda impurtanza ch’ins attribuescha a la cultura da consens deriva er propi dal fatg, ch’i regna savens in dissens general en Svizra. L’egualitad dals commembers da la regenza, il dretg electoral tenor il princip da proporz, il federalissem che vegn numnà er «spiert chantunalist» ed er la diversitad linguistica, regiunala ed economica da la societad promovan ina multifariadad d’opiniuns e posiziuns. Quai po mintgatant bloccar il process da decisiuns, ma mintgatant pussibilitescha la cultura da consens er resultats unics ed incumparabels. In exempel per ina tala decisiun da consens è la «Glista da las tradiziuns vivas en Svizra».

Praticas socialas