Art d'entagl da la vita da signuns

L'art d'entagl da la vita da signuns da l'Appenzell e dal Toggenburg, er numnà entagl da vatgas, è sa sviluppà durant il 20. tschientaner. Al cumenzament cumpigliava el bunamain mo chargiadas d'alp cun chauras, mats e mattas da chauras, signuns, vatgas, pur, chaun-pastur e char da letras. Pli tard vegnan vitiers ulteriurs motivs da las tradiziuns e dal mintgadi puril, sco Niclads da Silvester, «Blochfahrt», musica ad artg, gruppas da saut, far laina u far chaschiel.

L'entagliar, ch'è per ils purs al cumenzament in passatemp durant l'enviern per fabritgar giugarets per ils uffants u scenas per ils chapels dals Niclads, daventa per blers in affar secundar lucrativ. Ils entagls èn objects da collecziun dumandads. La furma da la figura vegn resgiada ora ordavant. Entaglià vegn cun in cuntè, che vegn savens construì sez tenor ils agens basegns. Per il solit gida la partenaria a colurar las figuras che han en media ina grondezza da fin 15 centimeters, u ella surpiglia dal tuttafatg questa activitad.

Cun stils individuals e caracteristics cuntinuescha actualmain in dumber pli e pli grond d'entagliaders, da nov er entagliadras, cun la tradiziun da quest artisanadi. Els na sa recruteschan dentant strusch or dals curs d'entagliar vatgas che daventan dapi in temp pli e pli populars, mabain èn autodidacts.

Il stil persunal caracteristic dals entagliaders sa differenziescha fermamain da las figuras d'entagl en lain da Brienz che vegnan vendidas en las butias. Quellas mussan bain temas appenzellais, ma vegnan producidas en seria cun maschinas e n'èn betg cumparegliablas cun las figuras individualas, entagliadas a maun en l'Appenzell ed en il Toggenburg.


Descripziun detagliada


Sparta


Chantun


Documents da video

Publicaziuns

Bruno Bischofberger (Text), Roland Reiter (Aufnahmen): Die Schnitzarbeiten mit Sennischen Darstellungen. In: Volkskunst aus Appenzell und dem Toggenburg (Sammlung Bruno Bischofberger). Zürich, 1973, p. 170-191

Herbert Maeder: «Chüeli»- und Senntumschnitzerei im Appenzellerland und im Toggenburg. Ein Bildbericht. In: Heimatwerk, Nummer 2. Zürich, 1983, p. 1-43

Herbert Maeder: Senntumschnitzer. In: Schweizer Familie, 22. Februar 1984, p. 10-13

Brigitte Schmid-Gugler: Es ist wie Gemüserüsten. In: Ostschweiz am Sonntag, 7. Januar 2015, p. 19

Marcel Huwyler: Emmi schnitzt ihre Heimat. In: Schweizer Illustrierte, Nummer 14, 7. April 2017, p. 48-58

Chavazzins

https://www.lebendige-traditionen.ch/content/tradition/rm/home/tradiziuns/art-d-entagl-da-la-vita-da-signuns.html