Musica populara en il Grischun

Il Grischun posseda ina scena da musica populara fitg variada. Passa 70 furmaziuns sunan en l’entir chantun divers stils. En las chapellas da musica populara tradiziunalas vegn tgirà en emprima lingia il «stil grischun» cun clarinettas, orgelets da maun e gìun, entant che musicistas e musicists experimentals cumbineschan veglias e novas furmas en furmaziuns variablas. Regularmain han lieu inscunters da chapellas, occurrenzas da saut ed emnas da musica populara.

La musica da saut grischuna dal 19. tschientaner era marcada da las famiglias da musicists jenics e da lur musica dals «Sepplis» e dals «Fränzlis», denominadas tenor il clarinettist Josef Metzger da Trin e tenor il violinist Franz-Josef Waser da Tschlin. Lur chapellas sunavan «musica per instruments ad artg» en furmaziuns maschadadas. Ils onns 1930 è arrivada la denominaziun «musica populara» da la Bassa en il Grischun. L’orgelet da maun da Sviz ha stgatschà la gìa, e la clarinetta ha surpiglià l’emprima vusch. Emprims represchentants dal stil grischun èn stads Luzi Brüesch, Paul Kollegger e Lenz Majoleth. L’ulteriur svilup è stà marcà da Josias Jenny, Luzi Bergamin e Peter Zinsli. Il radio e la televisiun han gidà dapi ils onns 1950 a popularisar la musica da saut grischuna ch’è vegnida absorbada da circuls politics conservativs. Ils ultims decennis han influenzà furmaziuns innovativas sco «Ils Fränzlis da Tschlin» cun novs impuls musicals la musica populara grischuna e l’han averta per novs stils e per novas interpretaziuns.


Descripziun detagliada


Sparta


Chantun

Publicaziuns

Heinz Brunner: Mit Klarinette, Schwyzerörgeli und Geige: Ländlermusik in Graubünden. Chur, 1995

Georg Jäger: Brüesch - Jenny - Zinsli. Ländlerkönige aus dem Schanfigg. Ihre Vorgänger und Vorbilder. In: Bündner Jahrbuch 2010, p. 81-96

Georg Jäger: Musik. In: Schweizer Fahrende in Geschichte und Gegenwart. Eine Website der Stiftung Zukunft für Schweizer Fahrende (http://www.stiftung-fahrende.ch/geschichte-gegenwart/de/geschichte-der-fahrenden/kultur/musik, 10.05.2012)

Heinz Kerle: Was ist Bündner Volksmusik. In: Terra Grischuna 5, 1978, p. 291-293

Karoline Oehme-Jüngling: Volksmusik in der Schweiz. Kulturelle Praxis und gesellschaftlicher Diskurs. Münster, 2016

Dieter Ringli: Schweizer Volksmusik. Von den Anfängen um 1800 bis zur Gegenwart. Altdorf, 2017 (2., erweiterte Auflage)

Strada-Turich retuorn = Zürich-Strada und zurück: wie Engadiner Musik nach Zürich und Ländlermusik ins Engadin kam. Ed. Fundaziun Stamparia Strada. Strada, 2015

Karoline Arn und Martina Rieder: Unerhört jenisch (Dokumentarfilm, 2017)

Stefan Haupt: Increschantüm - Heimweh (Dokumentarfilm, 2001, https://www.rtr.ch/emissiuns/sas-anc/increschantuem)

Chavazzins

Contact

Verband Schweizer Volksmusik
Kanton Graubünden
E-mail

Haus der Volksmusik
Altdorf
E-mail

Gesellschaft für die Volksmusik in der Schweiz
E-mail

Stampar il contact

https://www.lebendige-traditionen.ch/content/tradition/rm/home/tradiziuns/musica-populara-en-il-grischun.html