In'uschenumnada «Geteilschaft» è in collectiv da lavur e da proprietad. Ils commembers disponan da tscherts dretgs e da tschertas obligaziuns reglads en statuts e reglaments fixads en scrit. Las obligaziuns dals commembers cumpiglian en spezial la participaziun a la lavur cumina ed ils uffizis. Tar ils dretgs tutgan l'utilisaziun da bains e d'indrizs cuminaivels.
Il collectivissem resp. cooperativissem en il Vallais è sa sviluppà da las corporaziuns da purs dal temp medieval. Cun ina collecziun da reglas e d'ordinaziuns han las communitads organisà durant tschientaners la vita economica purila dal Vallais. Ellas reglavan en spezial l'utilisaziun da bains cuminaivels sco l'aua, il guaud u las pastgiras d'alp ed eran responsablas per la construcziun e per il mantegniment da las ovras collectivas sco ils chanals d'aua, las vias, ils indrizs d'alp u ils furnels. Malgrà ch'ils conturns èn sa midads, han las corporaziuns dal Vallais er anc oz funcziuns giuridicas, economicas, ecologicas e socialas fitg impurtantas.
In interess fundamental da las corporaziuns èsi gia adina stà da stabilir in equiliber tranter il mantegniment da las resursas a lunga vista d'ina vart e l'utilisaziun optimala da quellas da l'autra vart. Ultra da quai gida l'administraziun e l'utilisaziun collectiva da bains da spargnar custs e rinforza la coesiun tranter ils commembers ed il sentiment da responsabladad envers la communitad. Questas funcziuns ecologicas e socialas dattan al collectivissem in potenzial per l'avegnir.
