Il jodel natiral ed il jodel chantà

Maletg 1 /

‹ › ×

Il jodel natiral e il jodel chantà valan en blers lieus sco las furmas da chant per excellenza da la Svizra. Dunnas ed umens da tut las vegliadetgnas e da las differentas classas socialas jodleschan. Las bleras jodladras ed ils blers jodladers èn commembers d’ina da las 780 uniuns da l’Associaziun federala da jodladras e jodladers, ch’è vegnida fundada l’onn 1910 e ch’ha en tut var 12 000 commembers en la sparta jodel. La tradiziun dal jodlar d’ozendi è influenzada considerablamain da l’estetica da chant dal 19. tschientaner. Ils jodels a pliras vuschs, ch’èn naschids en il 20. tschientaner e ch’èn sa derasads vastamain, han ina furma bipartida – text da strofas en l’emprim part, jodel sin silbas en la segunda part. Las diversas tradiziuns da jodel natiral regiunalas, che vegnan chantadas exclusivamain sin silbas da jodel, possedan mintgamai lur agens ideals sonors. Uschia sa differenzieschan il «Entlebucher Jutz» ed il «Berner Naturjutz» ubain il «Juiz» en la Sursilvania ed en la Sutsilvania, ils «Zäuerli» ed ils «Ruggusserli» da l’Appenzell ed il «Johlen» en il Toggenburg. Particularmain en il «Juuz» dal Muotatal vegnan plinavant duvrads tuns ordaifer las vuschs cromaticas.