Appenzell Dadens

Apenzell Innerhoden

Cun ses var 16'100 abitantas ed abitants è l'Appenzell Dadens il chantun cun la pli pitschna populaziun da la Svizra. Il chantun è isolà dal traffic da transit grond, perquai ch'el na dispona fin oz ni d'in access a las vias naziunalas ni d'ina colliaziun cun la rait da viafier naziunala da binaris da ladezza normala. Grazia a la posiziun isolada dal traffic è il chantun restà «intact» en il 19avel tschientaner durant la fasa da l'industrialisaziun. Persuenter ha il sectur dal turissem dapi lura ina gronda impurtanza. L'Appenzell Dadens vegn dentant resguardà en emprima lingia sco chantun da purs, ubain pli precis sco chantun da l'economia da latg. L'onn 1970 tutgavan anc 32,6 % da las persunas cun activitad da gudogn en il chantun al sectur da l'agricultura e da la selvicultura. Cun 12 % è questa valur actualmain bain sa sbassada per dapli che la mesadad. Dentant resta l'element puril cunzunt ord vista da la cultura populara anc adina fitg caracteristic. Vitiers vegn la tradiziun catolica che influenzescha considerablamain la vita culturala da l'Appenzell Dadens fin al di dad oz.

Tradiziuns vivas francadas en il mintgadi


Ils facturs menziunads han creà ina cuntrada culturala caracterisada d'ina gronda diversitad da tradiziuns catolicas purilas. Quellas èn anc adina francadas fermamain en il mintgadi social, economic e politic, ellas èn fitg dinamicas e damai er relevantas per l'identitad. Gia il cumenzament dal 20avel tschientaner ha la branscha dal turissem e da las victualias instrumentalisà las tradiziuns vivas dal chantun per la reclama. Tras quai èn las tradiziuns daventadas enconuschentas en tut la Svizra ed a l'exteriur e las persunas che vivan las tradiziuns èn uschia vegnidas rinforzadas en lur agir.

Las pitgas principalas da las tradiziuns e pia er quellas che promovan il patrimoni cultural immaterial da l'Appenzell Dadens èn las differentas uniuns per la cultura populara. La promoziun chantunala è limitada als secturs da la documentaziun, da l'archivaziun, da l'inventarisaziun, da l'intermediaziun e da la tgira. Questas mesiras vegnan realisadas a basa da la Lescha davart la promoziun da la cultura dals 25 d'avrigl 1999 e da la Lescha davart la constituziun d'ina fundaziun «Pro Innerrhoden» dals 25 d'avrigl 1971. Exequidas vegnan ellas en il Museum Appenzell, en l'Archiv chantunal da l'Appenzell Dadens ed en il Center per la musica populara appenzellaisa en il «Roothuus» a Gonten.

Betg tut las tradiziuns vivas dal chantun Appenzell Dadens n'han pudì vegnir resguardadas en la glista da las tradiziuns vivas en Svizra. Numerusas tradiziuns che n'èn betg vegnidas integradas en la glista èn tuttina da grond'impurtanza per la populaziun dal chantun, sco per exempel la surcusida, l'artisanadi lià als costums, ils «Botzerössli», l'apoteca claustrala ubain las lavurs cun chavels umans. Sco tradiziuns pli modernas valan ils dus festivals al liber, il «Postplatzfestival» (dapi il 1994) ed il «Clanxfestival» (dapi il 2003).

Contact

Kulturamt Appenzell Innerrhoden
 
rebekka.doerig@ed.ai.ch

Stampar il contact

https://www.lebendige-traditionen.ch/content/tradition/rm/home/kantone/appenzell-innerrhoden.html